Zorg dat jongeren geen straatdealers worden
Als burgemeester Femke Halsema jongeren uit de drugshandel wilt houden, waarom pleit ze dan voor een coffeeshopverbod?
De georganiseerde drugscriminaliteit en de aantrekkingskracht die deze op jongeren uitoefent, is volgens burgemeester Femke Halsema een ‘onverminderd en hardnekkig probleem.’ Doordat Amsterdam een ‘scharnierfunctie’ in de Europese drugshandel inneemt, belanden ‘kwetsbare’ jongeren – vooral uit migrantengezinnen in Nieuw-West en Zuidoost – snel in de drugs.
Halsema herhaalde het vorige week nog eens bij Op1. In de stad dwalen elk weekend ‘duizenden straatdealers’ rond. Straathandel is niet zelden een opstap naar zwaardere criminaliteit. Tieners worden ingezet als spotters bij of soms zelfs uitvoerders van liquidaties.
Het laatste dat Amsterdam dan moet doen, is méér straathandel creëren. Precies dat bereikt Halsema als ze de verkoop van cannabis aan toeristen verbiedt, schrijf ik vandaag in Het Parool.
Speculaties
Wiet wordt nauwelijks op straat gekocht: iedereen kan het in de coffeeshop halen. Halsema denkt dat daardoor veel feesttoeristen naar Amsterdam komen, die hier voor overlast zorgen. Door ze uit de coffeeshops te weren, zou de overlast afnemen.
Deskundigen, de Koninklijke Horeca Nederland en de coffeeshops zelf hebben er geen vertrouwen in. Zij denken dat de toeristen – voor corona 22 miljoen per jaar – blijven komen.
Dat bevestigen enquêtes die door de gemeente zelf en in opdracht van de bond van coffeeshops zijn uitgevoerd. Een deel van de buitenlandse coffeeshopbezoekers zal bij een verbod wegblijven, maar een deel denkt op ‘een andere manier’ aan cannabis te kunnen komen. Het totale aantal toeristen zal weliswaar afnemen, maar er zal ook een illegale handel in cannabis opbloeien.
Halsema wuift die zorgen weg. De burgemeester vertelde Het Parool eerder dat het ‘zinloos’ is om ‘te leunen op speculaties’. Om vervolgens te speculeren:
Je zou ook kunnen zeggen dat de markt voor straatdealers een stuk kleiner wordt als deze toeristen niet meer komen en dat daardoor het aantal straatdealers afneemt.
Veel overlast
De hoop wint het van de ervaring. De straathandel is al volledig gericht op bezoekers van buiten de stad. Amsterdammers laten hun cocaïne en xtc bezorgen of kopen het op een feestje. Harddrugs zijn verboden, maar dat weerhoudt toeristen er niet van ze op straat te kopen. (Als ze geluk hebben, twee op de drie straatdealers verkopen nepdrugs.)
Handhaving en politie hebben al de grootst mogelijke moeite om de straathandel in toom te houden. Vooral in het Wallengebied geven dealers veel overlast. Bewoners en ondernemers hebben daar bij de gemeente over geklaagd. ‘We zien dat de politie haar uiterste best doet,’ schreven zij vorig jaar, ‘maar dat zorgt er niet voor dat de problemen minder worden. Door de beperkte capaciteit en middelen van de politie is het dweilen met de kraan open.’
Halsema erkende bij Op1 dat Amsterdam agenten en boa’s tekort komt. Ze wil er minstens 529 bij. Als ze dan gelijktijdig een enorm handhavingsprobleem toevoegt in de vorm van illegale cannabisverkoop, loopt het dan niet weer uit de hand? Of is dat ‘speculatie’?
Staatswiet
Kan het anders? Halsema zou cannabis liever legaliseren. Tot het zover is, bedient de stad echter ‘jongeren uit heel Europa die hiernaartoe komen voor coffeeshops,’ en ze zegt geen betere ideeën te hebben gehoord.
Die zijn er wel. Een meerderheid van de partijen in de gemeenteraad wil Amsterdam aansluiten op het landelijke experiment met staatswiet. Daar doen vooralsnog alleen kleine gemeenten aan mee, waardoor de uitkomsten niet representatief zullen zijn voor het land.
Coffeeshops Barney’s, Best Friends en Sensi Seeds hebben voorgesteld een transparante bedrijfsvoering als voorwaarde op te nemen in een keurmerk. Zware criminaliteit als ondermijning en witwassen zou op die manier kunnen worden aangepakt.
Ook pleiten de drie coffeeshops voor een proef met een bezorgservice, om een gat te slaan in het verdienmodel van illegale aanbieders. Verder vinden ze dat coffeeshops beter verspreid moeten worden over de stad (nu zitten bijna alle 168 in het centrum) en willen ze experimenteren met een mobiele app om bezoekers te sturen. Daarmee wordt het niet alleen rustiger op straat; dat zijn ook drie kansen om legale werkgelegenheid te scheppen voor jongeren die wiet interessant vinden, maar niet per se zwaardere drugs willen verkopen.
Als Halsema er vervolgens bij het Rijk op aandringt om cannabis te legaliseren (ze is niet de enige burgemeester die dat wil), wordt de kloof tussen legale en illegale drugs groter, en daarmee de opstap naar zware criminaliteit.