Duitsland heeft groter drugsprobleem dan wij
In Duitsland gebruiken meer jongeren drugs, zijn meer gebruikers verslaafd en nemen HIV-besmettingen door het delen van naalden en spuiten weer toe.
Der Spiegel maakt een karikatuur van het Nederlandse drugsbeleid. Onder de kop ‘Käse, Koks und Killer’ beeldt het Duitse weekblad Frau Antje af met joint aan haar lippen, een kalasjnikov in één hand en een kaas met daarin cocaïne verstopt in de ander. Volgens onze oosterburen is Nederland ‘verzonken in terreur van de cocaïnehandel,’ maar wordt er veel te weinig aan gedaan.
Ook in Duitsland wordt nagedacht over legalisering van softdrugs. Niet doen, schrijft Der Spiegel: dan worden we net Nederland.
Het artikel staat vol voorbeelden van zware criminaliteit, en geeft cijfers over drugsvangsten en schattingen over de miljarden die in de drugshandel omgaan. Maar het plaatst die cijfers niet in historisch perspectief. Noch rept Der Spiegel over het totale drugsgebruik in Nederland, hoe zich dat verhoudt tot Duitsland, en wat de schade is voor de volksgezondheid. Dat geeft allemaal een heel ander beeld.
Drugscriminaliteit daalt
We zijn de afgelopen jaren opgeschrikt door de moordaanslagen op advocaat Derk Wiersum in 2019 en misdaadjournalist Peter R. de Vries in juli. Het aantal liquidaties is met twintig tot 25 per jaar hoger dan in de vorige eeuw, maar we zijn over het hoogtepunt van 2014 heen, toen er 38 liquidaties werden gepleegd.
Het aantal drugsmisdrijven is in tien jaar tijd gedaald van 18.000 naar 13.000, wat neerkomt op 1,6 procent van alle misdaad. Het aantal strafrechtelijke onderzoeken naar georganiseerde drugscriminaliteit is in vijf jaar verdubbeld. Eén op de vijf gevangenen is drugscrimineel. Der Spiegel bedrijft sensatiejournalistiek. De cijfers laten zien dat drugscriminaliteit een relatief klein probleem is, maar één waar politie en justitie bovenop zitten. 20 tot 30 procent van hun begroting gaat naar de strijd tegen drugs.
Duitsers snuiven meer
Het drugsgebruik ligt in Nederland relatief laag. 11 procent van de jongeren onder de 25 heeft wel eens cannabis gebruikt. In Duitsland is dat 17 procent. Het cannabisgebruik van jongvolwassenen is in Duitsland sinds de eeuwwisseling ieder jaar toegenomen. In Nederland schommelt het al jaren rond de 10 procent.
Duitse scholieren zeggen makkelijker aan drugs te kunnen komen dan de onze. 15 procent zegt bijvoorbeeld cocaïne te kunnen krijgen in vergelijking met 11 procent van de Nederlandse jeugd. 20 procent van de Duitsers zegt xtc te kunnen krijgen in vergelijking met 16 procent van hun leeftijdsgenoten in Nederland.
Dat is geen grootspraak. Duitsers gebruiken meer harddrugs: 1,6 procent van de bevolking onder de 35 heeft het afgelopen jaar wel eens cocaïne gesnoven tegenover 1 procent van de Nederlanders.
Onze haven, hun drugs
Veel cocaïne wordt via de Rotterdamse haven uit Zuid-Amerika geïmporteerd. Een groot deel gaat naar Duitsland. Hoeveel weten we niet precies, maar de schatting is dat Duitsland in absolute aantallen de vijfde cocaïnemarkt van Europa is. Wij kunnen er niets aan doen dat we aan de Noordzee liggen, maar honderdduizenden Duitsers kiezen er elk jaar voor om een lijntje coke te snuiven. Wie veroorzaakt dan het probleem?
Duitsers gebruiken ook vaker amfetamine, ghb en heroïne. Nederlanders geven de voorkeur aan xtc. Uit onderzoek van het Trimbos-instituut in 2020 bleek dat meer dan de helft van de Nederlanders onder de 35 wel eens xtc heeft geprobeerd, maar dat leidt niet tot een land vol pillenslikkers: slechts 3 procent zei in het voorgaande jaar xtc te hebben genomen. In Duitsland is dat 1,2 procent. Nederland is de topproducent van xtc in Europa, maar wie staan er op de tweede plaats in het lijstje verkopers? De Duitsers.
Hou Duitsland een spiegel voor
In Nederland overlijden ieder jaar iets meer dan 200 drugsgebruikers, vooral aan overdoses heroïne (wat op zich nauwelijks wordt gebruikt) en verkeerde combinaties drugs (wat pleit voor betere voorlichting). Ter vergelijking: zo’n 1.900 sterfgevallen zijn aan overdadig alcoholgebruik te wijten. Er sterven ieder jaar 20.000 rokers. Aan cannabis overlijdt niemand.
In Duitsland sterven jaarlijks meer dan twee keer zoveel drugsgebruikers: 23 per miljoen inwoners. Nederland staat in Europa bijna onderaan de lijst. Alleen in Frankrijk overlijden relatief minder drugsgebruikers.
Het aantal HIV-besmettingen dat aan het delen van naalden en spuiten is de wijten, daalt in Nederland al jaren. In Duitsland stijgt dat aandeel weer sinds 2011.
Er kloppen in Nederland steeds minder mensen aan bij de verslavingszorg. Het overgrote merendeel van de Nederlandse drugsgebruikers lijkt geen problemen te hebben. In Duitsland gaat ook dat cijfer omhoog.
Kon iemand de Duitsers maar een spiegel voorhouden. Zij hebben een veel groter drugsprobleem dan wij.